Swartvast adviseert bij innovatieve inwinnings- en verwerkingsprocessen van geo-informatie, analyse van data en informatie en de vertaling daarvan naar welgeformuleerde publicaties

Marktinventarisatie en specificaties van toepassingen gebaseerd op SAR-satellietdata

Samenvatting

Swartvast heeft in opdracht van het Het Netherlands Space Office (NSO) een inventarisatie gemaakt van de huidige en veelbelovende toekomstige toepassingen van de data van SAR-satellieten (SAR = synthetic aperture radar). Het is voor de ontwikkeling van nieuwe satellieten, instrumenten en sensoren cruciaal zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoefte aan satellietdata en ­applicaties. Ruimtevaartmissies zijn dan niet langer technologie-gedreven, maar een antwoord op een vraag: 'vraaggestuurde missies'. Het Netherlands Space Office, de overheidsorganisatie die in Nederland het ruimtevaartbeleid ontwikkelt en instituten en bedrijven helpt bij ontwikkeling van instrumenten en toepassingen, bevordert dit onder meer met de door Swartvast gemaakte inventarisatie.

Overzicht

Het Netherlands Space Office (NSO)

Netherlands Space Office

30 maart 2012

Het Netherlands Space Office (NSO), de Nederlandse ruimtevaartorganisatie, ontwikkelt in opdracht van de Nederlandse overheid het Nederlandse ruimtevaartprogramma en voert dat uit. Het NSO is het Nederlandse contactpunt voor de internationale ruimtevaartorganisaties en -programma's en stimuleert en begeleidt de Nederlandse ruimtevaartsector in het ontwerpen en bouwen van instrumenten en andere onderdelen. Dit wordt wel de 'upstream' genoemd. Tegelijk stimuleert het NSO het gebruik in Nederland van de dankzij de ruimtevaart beschikbaar gekomen gegevens en toepassingen. Dit wordt wel de 'downstream' genoemd. Ook heeft het NSO als taak de communicatie over ruimtevaart te versterken tussen de ruimtevaartsector, het onderwijs, instituten en bedrijfsleven en het algemeen publiek.

Space Plaza en het satellietdataportaal

Het NSO realiseert zijn doelstellingen onder meer met twee indrukwekkende, voor iedereen via het internet toegankelijke toepassingen.

Op Space Plaza worden de toepassingen van satellietdata uitgebreid getoond, in het Nederlands en met gegevens over de Nederlandse ontwikkelaars van zowel het aanbod als het gebruik. Er is hier op uitstekende wijze veel kennis ontsloten. Na enig doorklikken komt ook soortgelijke informatie beschikbaar gezien vanuit de inwinningstechnologie in plaats vanuit de toepassingen. Na een klik op Technologie is bijvoorbeeld informatie beschikbaar over radar- en optische instrumenten, over de satellieten zelf en de eigenschappen van satellietbanen.

Via het satellietdataportaal stelt het NSO, vooruitlopend op de gratis Europese beschikbaarheid in het kader van het programma Global Monitoring for Environment and Security (GMES), satellietdata kosteloos beschikbaar voor gebruikers binnen Nederland. Men heeft daartoe licenties afgesloten met verschillende satellietdataleveranciers. Op deze manier wordt de ontwikkeling van toepassingen door het bedrijfsleven en instituten gestimuleerd en verkrijgt de eindgebruiker betere en goedkopere informatie. Omdat het over commerciële data gaat, moet men zich tevoren bij het NSO registreren.

Achtergrond van dit project

Het NSO bevordert een goede interactie tussen de 'upstream' (de bouwers en ontwikkelaars binnen de ruimtevaartindustrie) en de 'downstream', de gebruikers van de gegevens die dankzij de ruimtevaart ter beschikking komen. Alleen dan is de keten van bouw en ontwikkeling, inwinning van data en maatschappelijk en economisch gebruik gesloten.

Voor het optimaal ontwikkelen van het aanbod binnen de ruimtevaartindustrie zijn met deze industrie door het NSO reeds zogenoemde downstreamroadmaps ontwikkeld. De uitvoeringsstrategie van het NSO is er nu op gericht het gebruik van ruimtevaart centraal te stellen. Vraagsturing op basis van gebruikersbehoefte moet meer en meer een leidend mechanisme worden bij de keuzes voor ondersteuning van ruimtevaartactiviteiten. Om die vraagsturing goed te kunnen organiseren, is het noodzakelijk de eisen en specificaties die gebruikers stellen aan toepassingen van satellietdata goed in kaart te brengen. Uiteindelijk moet dat ertoe leiden dat vraag en aanbod in de ruimtevaart zo goed mogelijk op elkaar aansluiten.

Doelstelling

Impressie van TanDEM-X

Een impressie van het in tandem vliegen van twee X-band-SAR-satellieten van het Duitse Instituut voor Lucht- en Ruimtevaart DLR.

Het is voor de ontwikkeling van nieuwe ruimte-infrastructuur (satellieten, instrumenten en sensoren) cruciaal zo goed mogelijk aan te sluiten op de behoefte aan satellietdata en ­applicaties ('vraaggestuurde missies'). Daarom wordt, bij wijze van pilot, voor twee typen data een inventarisatie gemaakt van de huidige en veelbelovende toekomstige toepassingen van deze satellietdata. Het gaat hierbij om hyperspectrale data en om SAR-data.

In nauw overleg met (potentiële) gebruikers worden de eisen en specificaties die aan de satellietdata worden gesteld, in kaart gebracht.

De specificaties voor de meest veelbelovende toepassingen worden nader uitgediept. Dit zijn toepassingen waarvan experts of literatuurstudie aangeeft dat ze een groot marktpotentieel zullen hebben, bijvoorbeeld doordat de toepassing in een grote behoefte voorziet, een relatief unieke meerwaarde biedt en in een tamelijk volwassen ontwikkelingsstadium is.

Aanpak

Swartvast voert in opdracht van het Netherlands Space Office de marktinventarisatie uit voor de toepassingen op basis van SAR-satellietdata. Voor hyperspectrale data voert AeroVision een soortgelijke opdracht uit. De aanpak is als volgt.

  • Literatuurstudie levert een overzicht van de huidige en in ontwikkeling zijnde toepassingen.
  • In gesprekken met hoofdzakelijk Nederlandse experts worden de toepassingen uitgediept.
  • Dit leidt tot een eerste oordeel op over de meest kansrijke toepassingen.
  • Literatuurstudie levert een overzicht van de huidige en in ontwikkeling zijnde SAR-satellietsystemen, hun producten, specificaties en wijze van distributie.
  • Verdere studie en gesprekken leveren vervolgens de gewenste specificaties op en een oordeel over de kansrijkheid van de verschillende SAR-toepassingen. Bij de kansrijkheid wordt onderscheid gemaakt in drie categorieën:
    • toepassingen met het grootste marktpotentieel;
    • toepassingen die op zichzelf haalbaar zijn, maar die voor instrument- en toepassingontwikkelaars minder interessant zijn omdat het marktpotentieel beperkt is;
    • toepassingen die minder kansrijk zijn.

De voorlopige resultaten worden niet alleen met de gebruikers en ontwikkelaars van de toepassingen besproken, maar ook met de ontwikkelaars van instrumentarium en met kennisinstituten.

Het NSO zal op basis van de resultaten de zogenoemde roadmaps ontwikkelen waarmee de toepassingen van allerhande soorten satellietdata in Nederland zoveel mogelijk wordt gestimuleerd en gestroomlijnd.

Pagina gepubliceerd 23 augustus 2012, samenvatting en aanpak 28 november 2013

Contact

Voor vragen en opmerkingen wordt u van harte uitgenodigd contact op te nemen. Ik sta u graag te woord!

Met vriendelijke groeten,
Rens Swart