Swartvast adviseert bij innovatieve inwinnings- en verwerkingsprocessen van geo-informatie, analyse van data en informatie en de vertaling daarvan naar welgeformuleerde publicaties

Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) en laseraltimetrie: inleiding

Overzicht van deze pagina

Andere pagina's over het AHN en laseraltimetrie

Lees ook de volgende gerelateerde informatie:

Wat is het AHN?

9 februari en 5 oktober 2009

Het AHN van Nederland

Overzichtskaart van Nederland gemaakt door de toenmalige Adviesdienst Geo-informatie en ICT (AGI) van Rijkswaterstaat van het oude hoogtebestand, nu ook wel AHN-1 genoemd.

Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) is een bestand met voor heel Nederland gedetailleerde en precieze hoogtegegevens. Een digitale hoogtekaart, als het ware. Voor heel Nederland is van elke paar vierkante meter bekend hoe hoog het ligt ten opzichte van het NAP. Binnenkort is zelfs van elk lapje grond van een halve bij een halve meter de hoogte bekend. Omdat Nederland een oppervlakte heeft van ongeveer 33.800 vierkante kilometer, zijn dat 135.200.000.000 hoogtewaarden!

Het Actueel Hoogtebestand Nederland is vooral nodig voor waterbeheer en waterkeringbeheer, het dagelijks werk van de waterschappen en Rijkswaterstaat. Aan de hand van de hoogte en het hoogteverloop van het maaiveld, zoals het oppervlak van de grond wordt genoemd, wordt bepaald of het water voldoende van het land kan stromen, hoe hoog het waterpeil in de sloten mag zijn en of het water in rivieren, uiterwaarden en sloten voldoende kan worden afgevoerd. Ook kan ermee bepaald worden of de dijken nog hoog en sterk genoeg zijn. Het AHN wordt daarnaast voor vele andere soorten beheer gebruikt, zoals het dagelijks beheer en onderhoud van dijken, het maken van bestekken voor groot onderhoud, 3D-karteringen, vergunningverlening en handhaving.

Ook gemeenten, bedrijven en onderzoekers gebruiken de gedetailleerde hoogtegegevens. Zo hebben archeologen aan de hand van kleine hoogteverschillen in weilanden, die ze met het AHN zichtbaar maakten, oude nederzettingen opgespoord die voor het blote oog niet opvielen.

De hoogte wordt gemeten met laseraltimetrie: een techniek waarbij een vliegtuig of helikopter met een laserstraal het aardoppervlak aftast. De meting van de looptijd van de laserreflectie en van de stand en positie van het vliegtuig resulteren samen in een heel nauwkeurige meting van de hoogte.

Tussen 1997 en 2003 werd Nederland voor het eerst op deze manier gemeten: het AHN-1. Dit bevat de hoogte van geheel Nederland met een precisie van ongeveer 15 centimeter en dat voor elke zestien tot zelfs één vierkante meter. Hiernaast een afbeelding van de AHN-1-hoogtekaart van Nederland.

Vanaf 2007 laten de waterschappen en Rijkswaterstaat een nieuwe versie maken die zelfs nog gedetailleerder en preciezer is: het AHN-2. In 2012 zal van heel Nederland voor elke 0,5 x 0,5 meter de hoogte gemeten zijn met een precisie van (samengevat) ongeveer 5 centimeter.

Organisatie van het AHN

12 mei 2009 (ingekort 1 april 2010)

Het Actueel Hoogtebestand Nederland is een samenwerkingsverband tussen Rijkswaterstaat en de waterschappen en aanvankelijk ook de provincies. Deze organisaties zijn tevens de financiers van het programma.

De AHN-organisatie is sinds 2007 ondergebracht bij Het Waterschapshuis, de regie- en uitvoeringsorganisatie van de 26 waterschappen. Het Waterschapshuis is verantwoordelijk voor de projectleiding en voert het secretariaat. Het inwinnen en controleren van de hoogtedata wordt uitbesteed aan externe partijen. De Data-ICT-Dienst van Rijkswaterstaat (RWS-DID) treedt, vanwege zijn technisch-inhoudelijke kennis en vanwege zijn inkoop- en aanbestedingsexpertise, op als aanbestedende dienst en levert de benodigde capaciteit en deskundigheid. Het beheer van de AHN-eindproducten en de levering aan klanten wordt eveneens door RWS-DID verzorgd.

Op de eigen website van het AHN is veel te vinden over het bestand, de organisatie en de manier van bestellen.

Betrokkenheid van Swartvast bij het AHN

10 en 31 maart en 2 september 2010

Swartvast is bij het AHN betrokken, eerst door namens de Werkgroep Grootschalige Laseraltimetrie het bestand te beoordelen op zijn geschikheid voor gebruik bij waterkeringbeheer, daarna bij de aanbesteding van de inwinning van het AHN voor 2009 en vervolgens als projectleider namens Het Waterschapshuis voor de inwinning van twee van de drie percelen in 2009. In 2010 assisteerde Swartvast NEO bij een deel van de controlewerkzaamheden.

De betrokkenheid en activiteiten van Swartvast rond het AHN worden op een aparte pagina uitgebreid beschreven.

Meer informatie op deze website

Op deze website is veel informatie beschikbaar over laseraltimetrie, het AHN en de toepassingen. Deze informatie komt voort uit de werkzaamheden van Swartvast voor de Werkgroep Grootschalige Laseraltimetrie, de aanbesteding van het AHN-2009 en de projectleiding daarvan en enkele artikelen en colleges. Zie de pagina over onze activiteiten hieromtrent.

Op een aparte pagina worden de inwinning van het Actueel Hoogtebestand Nederland, de ontwikkeling naar een nieuwe-stijl AHN-2 met hogere specificaties en de specificatie op eindtermen besproken. Zie de volgende pagina. Ook is er een geïllustreerde pagina met een toelichting op laseraltimetrie als techniek voorhanden. Daarnaast is er een pagina waarop de verschillen tussen de eerste generatie AHN en het AHN-2 worden beschreven. Ook is een klein aantal voorbeelden van het AHN op onze website opgenomen, waaronder een fraaie gedetailleerde hoogteplaat van Nederland.

Ook is op deze website het artikel beschikbaar dat Rens Swart mede schreef voor het tijdschrift Land + Water. De presentatie over het AHN als extreem grote puntenwolk die 26 november 2009 op de studiedag van de Nederlandse Commissie voor Geodesie werd gehouden, is op deze pagina te vinden, compleet met een beschrijving van de kader van deze studiedag. Het bijbehorende wetenschappelijke artikel is hieraan inmiddels toegevoegd.

Rens Swart gaf in het kader van het vak Spatial Tools for Water Resources Management een college op de Technische Universiteit Delft over het gebruik van laseraltimetrie en het AHN voor waterbeheer. De bijbehorende presentatie is de meest uitgebreide over dit onderwerp. Meer informatie op deze pagina.

Over deze teksten en kennisdeling

De oorsprong van de teksten over laseraltimetrie en het AHN op de site van Swartvast ligt in de intentie van Rens Swart om zijn expertise te delen met de waterschappers waarmee hij in 2007 en 2008 heeft samengewerkt in de Werkgroep Grootschalige Laseraltimetrie. Daarmee ontstaat ook een informatiebron voor andere waterschappers en alle andere geïnteresseerden. Toen Rens Swart gevraagd werd aan het AHN mee te werken, is ter informatie van de achterban ook daarover informatie opgenomen.

Daags voor de AHN-gebruikersdag op 7 oktober 2009 schreef Rens Swart in opdracht van Het Waterschapshuis nieuwe teksten voor de website van het AHN. Deze baseerde hij op de teksten op swartvast.nl. Een aantal teksten over het AHN op de website van Swartvast zijn (of waren oorspronkelijk) daardoor identiek aan de teksten op ahn.nl, of andersom.

Voor de informatie specifiek voor de AHN-organisatie zij verwezen naar de website van het AHN zelf. Dit laat voldoende ruimte om overige informatie met betrekking tot het AHN en het gebruik van laseraltimetrie te delen op deze website. Daarmee wordt recht gedaan aan de bedrijfsfilosofie van Swartvast: het bevorderen van kennisdeling en samenwerking, sans frontières, dienstverlenend op basis van expertkennis!

Advies en informatie: contact

Swartvast heeft, zoals uit deze en de andere pagina's al blijkt, een ruime ervaring met en een diepgaande kennis van laseraltimetrie en het AHN. Voor advies omtrent het gebruik van laseraltimetrie en het AHN wordt u van harte uitgenodigd contact op te nemen!

Met vriendelijke groeten,
Rens Swart